قرقاول پرنده‌ای است که به خاطر داشتن دم بلند و راه رفتن باشکوهش از سایر ماکیان متمایز می‌شود. این پرنده یکی از عجیب‌ترین پرندگان جهان است. در ۲ یا۳ هفته اول زندگی یک جفت پنجه روی هر بال این پرنده وجود دارد. قرقاولها روی درختان زندگی می‌کنند و انواع بالغ از برگ‌های درختان، حشرات، تمشک، دانه‌ها و میوه‌های جنگلی تغذیه می‌کنند و افزایش و کاهش میوه‌های جنگلی و حشرات در جمعیت این پرنده موثر است. پس از خوردن یک غذای کامل، وزن آنها آن‌قدر سنگین می‌شود، که پرواز برایشان بسیار دشوار می‌شود. این پرنده هنگام احساس خطر معمولاً پرواز نمی‌کند، بلکه به سرعت می‌دود و پنهان می‌شود. پروازش پرتوان و آغاز آن پرسر و صداست. در ارتفاع کم پرواز می‌کند و مدت پروازش معمولاً کوتاه‌است
زیستگاه این پرنده در جنگل‌های مرطوب، بوته‌زارهای تمشک و درختان پهن‌برگ یا خزان‌کننده‌است که در زیر بوته‌های آنها آشیانه می‌کند. قرقاولها وابستگی زیادی به جنگل‌های و بوته‌زارها دارند آنها معمولاً در جنگلها استراحت و در نقاط باز و کم‌درخت و کشتزارها به تغذیه می‌پردازند
جنس نرو ماده این پرنده کاملاً با هم تفاوت دارندو رنگ پر آنها برحسب زیرگونه جنس و سن تغییر می‌کند. نرهای بالغ پروبال رنگین و پر زرق و برق و دمی دراز تر و سر و گردن آنها به رنگ سبز تیره براق است. در قرقاولهای ماده رنگ پرها نخودی تیره با لکه‌های قهوه‌ای زیاد به رنگ محیط اطراف است که باعث می‌شود در دوران طولانی خوابیدن روی تخم‌ها و زمان پرورش جوجه‌ها از دید دشمنان پنهان بماند
در جنس نر سروگردن غالباً به قرقاولهای نابالغ از لحاظ دم شبیه به کبک و دارای دمهای کوتاه هستند و از این لحاظ بایستی آنها را با کبک‌ها حتی زمانی که همراه قرقاولهای بالغ دیده می‌شوند تشخیص داد
این پرنده سالانه ۱۲تخم در اواسط اردیبهشت ماه به جا می‌گذارد و مدت نشستن روی تخم‌ها نیز حدود ۲۰ روز است
: به طور کلی نژادهای متعدد قرقاول در دو دسته قرار گرفته‌اند
گروه اول، قرقاولهای دم دراز هستند که در این گروه پرهای دم طویل بوده واز چند ردیف تشکیل یافته‌است. تعدادی از قرقاولهای دسته مذکور حتی قادر هستند پرهای دم را تا اندازه‌ای به شکل چتر درآورند ولی هیچ گاه این قدرت به اندازه پرها وچتر طاووس نمی‌باشد. در این دسته بسیاری از قرقاولهای عادی و اهلی که امروزه پرورش داده می‌شوند وهم چنین تعدادی از قرقاول‌هایی که شکار خوبی برای شکارچیان به شمار می‌روند قرار دارند و روی هم رفته پراکندگی آنها در دنیا نسبت به دسته دیگر بیشتر است، نژادهای گروه دم دراز در دنیا پراکندگی بیشتری دارند
. گروه دوم، قرقاولهای دم کوتاه هستند که تعداد آنها کم واکثراً در نواحی مرتفع به خصوص در ارتفاعات هیمالیا وچین زندگی می‌نمایند. نژادهای گروه مزبور متعدد نبوده واز جمله باید قرقاول جنس لوفورا را نام برد